Mimo że o testach PCR naprawdę głośno zrobiło się dopiero przed rokiem, w związku z koniecznością badania osób podejrzanych o zakażenie koronawirusem, to testy genetyczne są metodą diagnostyczną wykorzystywaną od dawna. Stosuje się je w diagnostyce wielu chorób, zarówno wirusowych, jak i bakteryjnych oraz pasożytniczych. Testy PCR, ze względu na charakter badania, klasyfikowane są jako testy molekularne, inaczej genetyczne. Zakażenia koronawirusem wykrywa się również przy użyciu testów antygenowych. Jak to działa?
Testy PCR a testy antygenowe
Początkowo do walki z pandemią COVID-19 wykorzystywano niemal wyłącznie testy PCR. Szybko okazało się jednak, że jest to metoda niewystarczająca, ale nie ze względu na niską precyzję, a wysoki koszt badania i dość długi czas oczekiwania na wyniki. Wkrótce zaczęto więc wykorzystywać testy antygenowe, nazywane testami szybkimi, ze względu na to, że wynik badania dostępny jest w krótkim czasie. Do stosowania tych testów zachęca również niższa cena. Jest to ważne m.in. dla pracodawców, którzy okresowo testują wszystkich swoich pracowników. Za takie testy muszą zapłacić, dlatego wybierają rozwiązanie przystępne cenowo.
Wykrywanie aktywnego zakażenia
Testy antygenowe mają niestety również wady, tj. charakteryzują się niższą czułością aniżeli testy PCR. Poza tym obecność antygenów koronawirusa nie zawsze świadczy o aktywnym zakażeniu. Test może dać wynik pozytywny nawet wówczas, gdy pacjent zakażenie ma za sobą. Oznacza to, że na podstawie testu antygenowego trudno jednoznacznie wskazać, czy pacjent jest w danym momencie chory i czy rzeczywiście powinien być poddany izolacji. Dlatego czasem zdarza się, że pozytywny wynik takiego testu traktuje się jako wskazanie do wykonania testu PCR.
Badanie PCR wykrywa materiał genetyczny koronawirusa w materiale biologicznym, przy wykorzystaniu metody RT-PCR, czyli reakcji łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkrypcją, natomiast test antygenowy wykrywa obecność specyficznego dla SARS-CoV-2 białka. Lekarz pierwszego kontaktu zwykle wysyła pacjentów na testy PCR. Badanie molekularne zalecane jest do diagnostyki COVID-19 przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Jak działają testy PCR?
Wynik badania otrzymuje się po zbadaniu wymazu pobranego z nosogardzieli lub z gardła. Zaleca się, by dwie godziny przed wykonaniem badania powstrzymać się od picia, jedzenia, palenia papierosów, mycia zębów czy choćby żucia gumy. W badaniu wykorzystuje się wiedzę z biologii molekularnej, a konkretnie na temat reakcji łańcuchowej polimerazy. Pobrany materiał analizowany jest pod względem obecności materiału genetycznego charakterystycznego dla danego wirusa.
Testy PCR wymagają zastosowania określonej procedury diagnostycznej, a wyizolowanie materiału genetycznego jest jej pierwszym etapem. Testy PCR wykonywane są w ściśle określonych warunkach laboratoryjnych. U większości osób zakażonych dającym objawy COVID-19 test PCR wykrywa zakażenie już pierwszego dnia wystąpienia objawów. Natomiast najwyższą wartość diagnostyczną test zyskuje w pierwszym tygodniu od wystąpienia objawów.
